Θεαγένειο: Μια γειτονιά γεμάτη πόνο, συμπόνια και ελπίδα
Η κοινωνική και εμπορική ζωή καθορίζεται εδώ και δεκαετίες από το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
- Δήμητρα Κεχαγιά
- Αλέξανδρος Αβραμίδης
- 4/7/2025
«Κάθε φορά που περνάω έξω από το Θεαγένειο, κάνω μια προσευχή για τους ανθρώπους που είναι μέσα. Εδώ τελείωσε η μαμά μου, εδώ και η γιαγιά μου» λέει με ραγισμένη φωνή η κυρία Μάγδα Δάλλα.
Τη συνάντησα απέναντι από το Θεαγένειο, στην οδό Αλ. Παπαναστασίου, στη γειτονιά που μεγάλωσε. Σε μια γειτονιά της οποίας η κοινωνική και εμπορική ζωή καθορίζεται εδώ και δεκαετίες από το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Μια γειτονιά που εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο τις ανάγκες των ασθενών, των συνοδών τους, των ιατρών και των νοσηλευτών.
«Η καθημερινότητα εδώ είναι ελαφρώς γκρίζα, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ. Οι περισσότεροι πελάτες μας είναι άνθρωποι που σχετίζονται με το νοσοκομείο και μοιάζουν να ζουν σε αυτόματο πιλότο» περιγράφει η Θεοδώρα, η οποία εργάζεται σε καφέ της περιοχής.
Η συνάδελφός της, η Έφη, με ξαφνιάζει όταν ξεκινάει να μου διηγείται μια ιστορία για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι έρχονται από μέρη εκτός Θεσσαλονίκης ως συνοδοί ή επισκέπτες ασθενών, με τα λόγια: «Έχω μια οικογένεια…».
Η φράση της αποκαλύπτει ένα συγκινητικό νιάσιμο για αυτήν την άγνωστη στην ίδια οικογένεια. Στο Θεαγένειο νοσηλεύεται η μητέρα, λέει η Έφη. Τη μια μέρα έρχεται να τη δει ο γιος της, ο οποίος κοιμάται στο αυτοκίνητο, την άλλη οι κόρες της, που περνούν όλη τη μέρα τους γύρω από το νοσοκομείο, για να μπορέσουν να τη δουν και στα δύο επισκεπτήρια.
Σε κάθε βάρδια, η Έφη αντιλαμβάνεται τον σταυρό που σηκώνουν οι συνοδοί των ασθενών. «Πρέπει να καλύπτουν τα συναισθήματά τους και να είναι αισιόδοξοι. Τους βλέπουμε όταν είναι με τους ασθενείς να πνίγουν τη στεναχώρια τους, και όταν έρχονται μόνοι τους, να καταρρέουν».
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι πέριξ του Θεαγενείου έχουν να διηγηθούν αντίστοιχες ιστορίες πόνου, αλλά και βαθιάς συγκίνησης και χαράς, όταν κάποιος ασθενής που έχει νικήσει τον καρκίνο επιστρέφει για να μοιραστεί τα καλά νέα μαζί τους.
Όπως λέει η κυρία Πηνελόπη, που δουλεύει εδώ και τρεις δεκαετίες σε κατάστημα της γειτονιάς με περούκες, «ευτυχώς, πολλοί είναι πλέον οι ασθενείς που γίνονται καλά».
Η ίδια, η συνάδελφός της, η κυρία Σίσυ, αλλά και όλοι όσοι εργάζονται σε ομοειδή καταστήματα μπορεί να μην είναι γιατροί ή νοσηλευτές, η δουλειά τους όμως καθημερινά έχει να κάνει αποκλειστικά με ασθενείς.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα πρόκειται για γυναίκες, που αγωνιούν να καλύψουν το κενό που αφήνουν οι χημειοθεραπείες, χάνοντας τα μαλλιά τους, αυτό το αιώνιο δείγμα θηλυκότητας.
Η κυρία Πηνελόπη τα πρώτα χρόνια ένιωθε ενοχές για το ότι πουλούσε περούκες, ότι περίμενε να μπει στο κατάστημα κάποια ασθενής. Η καρδιά και η καθημερινότητά της άρχισαν να μαλακώνουν, όταν άρχισε να καταλαβαίνει τι σημαίνει η περούκα για μια γυναίκα που δίνει αυτή τη μάχη.
«Βοηθάμε όσο μας χρειάζονται, και το κάνουμε με όλη μας την καρδιά» εξηγεί.
Οι περισσότερες γυναίκες εύλογα εισέρχονται σε αυτά τα καταστήματα με βαθύ πόνο, αγωνία και θλίψη. «Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να συμβάλλουμε, ώστε να τονωθεί έστω και λίγο το ηθικό τους».
Όταν ήμουν νεότερη, απέφευγα να κοιτάζω στις βιτρίνες τέτοιων καταστημάτων, όπως απέφευγα να κοιτάζω και προς το Θεαγένειο. Φοβόμουν και μόνο στη σκέψη… Πλέον, έχοντας δικές μου φίλες, για τις οποίες η περούκα ήταν για μήνες το «διαβατήριό» τους για να πάνε ακόμα και μέχρι τον φούρνο, τα βλέπω όλα αλλιώς.
Και την ίδια τη γειτονιά τη βλέπω πλέον αλλιώς. Έχοντας συνοδεύσει εκεί γονείς και αγαπημένα πρόσωπα, έχοντας δει φίλους να χαιρετάνε για πάντα στο Θεαγένειο δικούς τους ανθρώπους, κοιτάζω όσο μπορώ πια στα μάτια τους ασθενείς, τους συνοδούς και το προσωπικό, και προσπαθώ να περάσω έτσι τις ευχές μου και τον θαυμασμό μου για το θάρρος και τη δύναμή τους.
Το κτίριο στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Θεαγένειο χτίστηκε αρχικά με σχέδια του Ερνστ Τσίλερ το 1895, στη συμβολή των (σημερινών) οδών Παπαναστασίου και Συμεωνίδη ως γενικό παθολογικό νοσοκομείο. Η μεγάλη πυρκαγιά του 1890 είχε καταστρέψει το προηγούμενο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, το «Νοσοκομείο της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητας».
Ονομάστηκε αρχικά «Χαρίσειο» προς τιμήν του ευεργέτη του, Θεαγένους Χαρίση. Μετονομάστηκε σε Θεαγένειον, όταν ο Δημήτριος, αδελφός του Θεαγένη, ίδρυσε το «Χαρίσειον» γηροκομείο.
Το 1957 μετατράπηκε σε πρότυπο Ειδικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο, και το 1963 εγκαινιάστηκε το πρώτο κτήριο με Γενικό Διευθυντή τον καθηγητή Αλέξανδρο Συμεωνίδη. Το 1975, τρία χρόνια μετά τον θάνατο του Συμεωνίδη, ολοκληρώθηκε η νοσηλευτική μονάδα και από Αντικαρκινικό Ινστιτούτο μετατρέπεται σε αντικαρκινικό νοσοκομείο.
Επί δεκαετίες, επικρατούσε μόνιμος συνωστισμός από αυτοκίνητα και ταξί επί της Παπαναστασίου. Πώς να μείνεις μακριά από έναν άνθρωπο που έχει πάει για θεραπεία ή την έχει μόλις ολοκληρώσει; Μόλις έχει βγει με μια επώδυνη διάγνωση ή από μια δύσκολη επέμβαση;
Η κίνηση γύρω από το Θεαγένειο άρχισε να αποσυμφορείται σημαντικά μετά τον Απρίλιο του 2022. Ήταν Μεγάλη Δευτέρα όταν τέθηκε σε πλήρη λειτουργία, η Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας «ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ» στην Πυλαία.
Εκτός από τη Νέα Μονάδα, την περιοχή επηρέασε και η έναρξη λειτουργίας του Μετρό, με κοντινότερη, στα 240 μέτρα, τη στάση «Ευκλείδης».
«Έσπασε η κίνηση στα μαγαζιά της γειτονιάς, αφού τα σημεία κοντά στις στάσεις λεωφορείων που πριν έσφυζαν από ζωή, τώρα αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα. Άλλαξε η δομή της περιοχής» παρατηρεί ο κ. Μόσχου.
Τα επόμενα χρόνια επίκειται ριζική αλλαγή στη γειτονιά. Το νοσοκομείο αναμένεται να μετακινηθεί, καθώς τον Αύγουστο του 2024 εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) η κατασκευή νέου σύγχρονου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου στα δυτικά της πόλης.
«Η ομάδα έργου για το νέο Ογκολογικό κινείται γρήγορα» μου λέει η διοικήτρια του Θεαγένειου, Λιάνα Κουρτέλη – Ξουρή, η οποία θεωρεί ότι είναι σημαντικό τα νοσοκομεία να βρίσκονται εκτός του αστικού ιστού.
Παρότι ουδείς γνωρίζει σήμερα ποια θα είναι η μελλοντική χρήση του κτιρίου μετά τη μετεγκατάσταση, το βέβαιο είναι ότι θα αλλάξει δραστικά τον χαρακτήρα της περιοχής, που είναι ταυτισμένη με το νοσοκομείο από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Διαβάστε επίσης
- Νατάσα Καραθάνου
- Αναστασία Misbach
- Σοφία Χριστοφορίδου
- Γιάννης Γκροσδάνης
