Ο τελευταίος χορός της θρυλικής «Αλυσίδας»

Αναμνήσεις από τη χρυσή εποχή του πιο κουλ club της Θεσσαλονίκης

Αλυσίδα, Αλυσίδας, alysida

Το κτήριο πέρασε από τον ιδρώτα των εργατών, στα φώτα των κλαμπ και αργότερα στο λαϊκό πεντάγραμμο των μπουζουκιών.

Στην Παπαναστασίου 104 έστεκε για χρόνια ένα βιομηχανικό κουφάρι, για να θυμίζει το πέρασμα μιας πόλης από την παραγωγή στην κατανάλωση.

Καθώς στις αρχές Αυγούστου οι μπουλντόζες γκρέμιζαν την «Αλυσίδα», έπαιρναν μαζί τους έναν όγκο από μπετόν, που κουβαλάει αναμνήσεις και εποχές ολόκληρες της ιστορίας της Θεσσαλονίκης.

Αναζητήσαμε αναμνήσεις και εικόνες από την εποχή που αντί να μπαινοβγαίνουν εμπορεύματα και εργάτες, φιλοξενούνταν εκεί DJs και μπουζούκια.

Από το μπετόν στην πίστα

Η «Αλυσίδα» χτίστηκε τη δεκαετία του ’30, λειτούργησε ως εργοστάσιο, και όταν έκλεισε αγκάλιασε διαφορετικά είδη διασκέδασης, από σκληρά beats μέχρι νότες του λαϊκού πενταγράμμου.

Το εργοστάσιο ήταν ένας χώρος σχεδιασμένος για να φιλοξενεί μηχανές και εργάτες, σε μια περιοχή που τότε αναπτυσσόταν ως εργατική συνοικία. Λειτούργησε μέχρι το 1974 και παρήγαγε τα γνωστά παπούτσια Ελβιέλα.

Φθηνά αθλητικά από καουτσούκ και ύφασμα, που κατασκευάζονταν μαζικά και απευθύνονταν σε όλο τον πληθυσμό. Τα παπούτσια ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στα σχολεία τις δεκαετίες ’60–’80. Οι Ελβιέλες συνδέθηκαν με τη λαϊκή τάξη και έγιναν η «στολή» μιας ολόκληρης γενιάς. Μια κυρία της γειτονιάς θυμάται ακόμα τη διαφήμιση των παπουτσιών, που έλεγε: «Τα φοράς και πετάς».

Η «Αλυσίδα» έκλεισε ως εργοστάσιο υπό την πίεση των εισαγόμενων προϊόντων, αλλά έμεινε όρθια και πέρασε από την εποχή της παραγωγής σε αυτήν της κατανάλωσης.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, εγκαταλελειμμένα εργοστάσια σε ολόκληρη την Ευρώπη μετατρέπονταν σε χώρους διασκέδασης. Το ίδιο συνέβη και στη Θεσσαλονίκη. Η «Αλυσίδα» μετατράπηκε σε κλαμπ. Όχι σε ένα οποιοδήποτε κλαμπ, αλλά σε ένα από τα πιο θρυλικά στέκια της χρυσής εποχής του ελληνικού clubbing.

Αναζητήσαμε νέους της εποχής, και τους βρήκαμε συγκεντρωμένους σε ένα γκρουπ στο Facebook όπου αναπολούν το clubbing των 90s. Οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για έναν χώρο σχεδόν μυσταγωγικό.

«Ήταν σαν λαβύρινθος — πολλά rooms, διαφορετικά μουσικά περάσματα, άνθρωποι που χόρευαν μέχρι το πρωί» θυμάται θαμώνας.

Άλλοι περιγράφουν το Major Decibel Area: ένα club μέσα στο club. O θρύλος λέει ότι υπήρχε μια μυστική πόρτα, κρυμμένη σε μια γωνιά του κτιρίου. Πίσω της θα έβρισκες ένα μαύρο δωμάτιο με disco ball, black light και έναν DJ να παίζει ημίγυμνος. Μια εμπειρία που, όπως είπε στο VICE ο Άκης Κατήρας, δημιουργός του group, δεν υπήρχε πουθενά αλλού στην Ελλάδα.

Οι σουρεάλ εικόνες όμως δε σταματούν εδώ. Μέσα στο κλαμπ υπήρχε ένα ring πυγμαχίας. Την ημέρα το παραχωρούσαν στους εργαζόμενους για προπόνηση και το βράδυ οι θαμώνες χόρευαν επάνω του, μετατρέποντας το σε πίστα.

Ένας άλλος θαμώνας σχολιάζει πως στην Αλυσίδα υπήρχε κάτι σαν μια λέσχη σινεφίλ: ένας χώρος μέσα στο μαγαζί, που πρόβαλε ταινίες της εποχής.

Η Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή έμοιαζε να συμμετέχει σε μια διεθνή underground σκηνή — ένα τοπικό Βερολίνο.

To 1996 στο οικόπεδο δημιουργήθηκε το Groovy dancefloor Kinky Bambolina για rave parties. Πηγή: Nikolaidis Dimitris – FB GROUP: 90s Golden Clubbing Society

Στις αρχές του 2000, η διασκέδαση άλλαξε και ο ίδιος χώρος φιλοξένησε μπουζουξίδικα. Τα μαγαζιά «Γοργόνες και Μάγκες» και «Χάντρες» έγραψαν τη δική τους σελίδα στη νυχτερινή ζωή της πόλης. Σε ένα σπότ της εποχής (2006) συναντάμε στη σκηνή καλλιτέχνες όπως ο Χάρης Κωστόπουλος.

Μέσα στην κρίση, το ακίνητο ερήμωσε και αρχικά χαρακτηρίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα ως χώρος πρασίνου. Τα χρόνια πέρασαν και η αδράνεια του δήμου οδήγησε στον αποχαρακτηρισμό του χώρου. Πλέον στο οικόπεδο, ιδιοκτησίας Eurobank, θα ανεγερθούν γραφεία.

Το κτήριο έγινε θρύλος για μια γενιά, αλλά και μνημείο της αδυναμίας της πόλης να επαναχρησιμοποιήσει δημιουργικά τα βιομηχανικά της κτίρια.