Moustafast, όνομα και πράγμα! Ο 24χρονος Μουσταφά Χανκούλ, Σύρος από το Χαλέπι, μαζί με τον 25χρονο αδελφό του Αμπντούλ έφυγαν από την πατρίδα τους λόγω του πολέμου και άμεσα κατάφεραν να ενσωματωθούν στην τοπική κοινωνία, σε πείσμα των στερεοτύπων για τους πρόσφυγες. Πλέον απολαμβάνουν την αγκαλιά της Θεσσαλονίκης, κι ας μην ήταν ιδιαίτερα ανοιχτή στα πρώτα τους βήματα. Χωρίς ούτε μια ώρα μάθημα μιλούν άψογα ελληνικά, ενώ έστησαν τις δικές τους επιτυχημένες επιχειρήσεις χωρίς να λάβουν ούτε μισό ευρώ από το κράτος.
«Μην γράψεις για πρόσφυγες και τέτοια… Τις περισσότερες φορές εδώ στην Ελλάδα ο όρος χρησιμοποιείται με αρνητικό τρόπο» λέει χαμογελώντας ο Μουσταφά, όταν το συναντήσαμε στο κατάστημά του στη Λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου στα μέσα Οκτωβρίου, καθώς επιδιόρθωνε ρούχα στη ραπτομηχανή του.
Video: Βασίλης Κυριακούλης
Το 2018 ο Μουσταφά πλήρωσε διακινητές και έφτασε στη Χίο με μια βάρκα από την Τουρκία. Η αίτηση ασύλου του στην Ελλάδα έγινε δεκτή και, αφού πρώτα φιλοξενήθηκε από τα αδέρφια του που ζουν και εργάζονται στην Κέρκυρα εδώ και πολλά χρόνια, βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη. Ο πατέρας του δεν ζει, ενώ η μητέρα του βρίσκεται στην Τουρκία. Από τα συνολικά εννέα αδέλφια, οχτώ αγόρια κι ένα κορίτσι, τα τέσσερα ζουν στην Ελλάδα, άλλα τέσσερα στην Τουρκία και η αδελφή τους στη Γερμανία.
«Δεν θα σου πω ψέματα. Υπάρχει κακία και ρατσισμός. Το αντιμετώπισα. Μου λέγανε “γιατί δεν έμεινες στη χώρα σου να πολεμήσεις;” και άλλα τέτοια. Τι να τους πω; Για τους χιλιάδες Ελληνες πρόσφυγες που βρέθηκαν στο Χαλέπι πριν από 100 χρόνια; Για το ότι η οικογένεια μου πάλεψε δυο χρόνια να παραμείνει στην πατρίδα μας, αλλά αναγκαστήκαμε να φύγουμε, αφού αλλάξαμε εφτά σπίτια για να προστατεύσουμε τη ζωή μας; Πρέπει να καταλάβουμε ότι κανείς άνθρωπος δεν διάλεξε πού θα γεννηθεί, αλλά και στις περισσότερες περιπτώσεις ούτε ποια θρησκεία θα έχει».
Την ίδια διαδρομή ακολούθησε και ο αδερφός του Αμπντούλ. Λίγο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, αποφάσισαν να ανοίξουν το πρώτο τους κατάστημα στη στοά Καράσσο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
«Δεν ξεκινήσαμε από το μηδέν αλλά… κάτω από το μηδέν. Κοιμόμασταν στο πατάρι του μαγαζιού. Ήρθε και η καραντίνα μετά και μας αποτελείωσε. Μείναμε οκτώ μήνες σε εκείνο το κατάστημα και βγάλαμε συνολικά 700 ευρώ! Εμείς δεν πήραμε κάποια επιδότηση, επειδή η επιχείρηση ήταν καινούργια και δεν δικαιούμασταν. Δεν το βάλαμε όμως κάτω» θυμάται ο Μουσταφά.
Μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων, επιχειρούν ένα νέο εγχείρημα στη Λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου και από τότε όλα αλλάζουν στη ζωή τους. Το κατάστημα πάει κάθε μέρα και καλύτερα και η επωνυμία «Moustafast» εμφανίζεται και στην περιοχή της Καλαμαριάς με ένα δεύτερο κατάστημα!
«Δεν ήθελα ένα κοινό όνομα, όπως “ράβε ξήλωνε”, αλλά να δημιουργήσω μια έξυπνη φίρμα που να προσελκύει και άτομα νεαρής ηλικίας. Τη δουλειά την ξέραμε, αφού στη Συρία η οικογένειά μου διατηρούσε βιοτεχνία ρούχων, που είχε φτάσει να απασχολεί μέχρι και 150 εργαζόμενους! Πλέον δεν χρειαζόμαστε καμία διαφήμιση, αφού οι αξιολογήσεις στο διαδίκτυο είναι οι καλύτερες, και έχουμε πελάτες απ’ όλη την Ελλάδα» λέει ο Μουσταφά.
«Το κόντεμα είναι δωρεάν για όποιον δεν έχει να πληρώσει» γράφει η πινακίδα που υπάρχει και στα δύο καταστήματα.
«Αυτοί που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν φαίνονται. Αλλά φαίνεται ότι έχουν και αξιοπρέπεια. Αν έχεις περάσει δύσκολα, καταλαβαίνεις και τους άλλους που περνάνε δύσκολα. Αρκετοί πελάτες που εξυπηρετούμε δωρεάν γιατί είχαν ανάγκη, έχουν έρθει να μας κεράσουν κάτι. Έναν καφέ, ό,τι μπορούν. Εάν κάνουν το ίδιο όλοι οι επαγγελματίες, προσφέροντας ό,τι μπορούν χωρίς χρήματα σε όσους πραγματικά το χρειάζονται, όλοι θα είμαστε καλύτερα» εξηγεί ο Μουσταφά.
Στο κατάστημα της Καλαμαριάς ο 25χρονος Αμπντούλ απολαμβάνει και αυτός την επαγγελματική επιτυχία της «αλυσίδας» Moustafast.
«Ναι, τα πρώτα χρόνια περάσαμε πολύ δύσκολα. Τώρα είμαστε πολύ καλά. Έχουμε το δικό μας σπίτι, έχουμε αυτοκίνητο, μηχανάκι. Δε μας λείπει τίποτα» λέει.
Όπως και ο αδελφός του, αντιμετώπισε και ο ίδιος στην αρχή περιστατικά εχθρικής συμπεριφοράς, ακόμα και στην προσφυγική Καλαμαριά.
«Εγώ νομίζω ότι μπορείς να… κλέψεις των σεβασμό των συνανθρώπων σου. Όταν σε βλέπουν να εργάζεσαι δώδεκα ώρες την ημέρα τι μπορούν να σου πούνε; Για ποιο πράγμα να σε κατηγορήσουν; Εμένα όλη η παρέα μου και οι φίλοι μου είναι Καλαμαριώτες. Πλέον αισθάνομαι Καλαμαριώτης».
Όπως εξηγούν τα δύο αδέλφια από τη Συρία, οι πελάτες τους προέρχονται απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις.
«Έχουμε και πλούσιους πελάτες, που έρχονται με επώνυμα ρούχα και ζητάνε επιδιορθώσεις, έχουμε και του μεροκάματου, αλλά και κάποιους που παλεύουν να επιβιώσουν. Σε όλους κάνουμε τις ίδιες τιμές. Θέλουμε να παίρνουμε πίσω μόνο τον κόπο μας» λέει ο Μουσταφά.
Πολλοί πελάτες ξεχνάνε τα ρούχα που δίνουν για επιδιόρθωση στα δύο καταστήματα. Ωστόσο ακόμη και αυτά τα… περισσεύματα συγκεντρώνονται από τα δύο αδέρφια και καταλήγουν σε όσους τα έχουν ανάγκη.
«Κάποια τα δίνουμε σε ανθρώπους που ξέρουμε ότι περνάνε δύσκολα, και κάποιες φορές τα έχουμε δώσει στην εκκλησία» λέει ο Μουσταφά.
«Εμείς δεν ήρθαμε να πάρουμε τη δουλειά κανενός, αλλά αντίθετα έχουμε δώσει ευκαιρίες σε Έλληνες να μάθουν την τέχνη, γιατί σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει ράφτης στη χώρα…»
Μία σειρά έντυπων και διαδικτυακών εκδόσεων, οπτικοακουστικών παραγωγών και δράσεων για την Ιστορία, τα Γράμματα, τις Τέχνες και τις Ιδέες στην πόλη, που προβάλλει πτυχές και πρόσωπα της ιστορικής και σύγχρονης Θεσσαλονίκης.
Μία πλατφόρμα διαλόγου, ιδεών και δράσεων για την ανάδειξη της ταυτότητας της Θεσσαλονίκης, την προώθηση του σύγχρονου πολιτισμού, και την ποιότητα ζωής στην καθημερινότητα της πόλης.
Εγγραφείτε στο newsletter του Θεσσαλονικέων Πόλις δωρεάν για να λαμβάνετε στο inbox σας πρωτογενή ρεπορτάζ για την πόλη, άρθρα, συνεντεύξεις και επιλογές από την έντυπη και διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού.