Με τους μαθητές που ταξίδεψαν τη βυζαντινή κληρονομιά της Θεσσαλονίκης στην Κωνσταντινούπολη

Συνοδεύσαμε παιδιά-πρεσβευτές της ιστορίας της πόλης σε ένα ταξίδι γνώσης και μνήμης στη Βασιλεύουσα

Είναι τέλη Μαρτίου και 25 μαθητές της Ε’ τάξης του 87ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης ανεβαίνουν με θάρρος και υπερηφάνεια στη σκηνή του ιστορικού Ζωγραφείου Λυκείου της Κωνσταντινούπολης, Εκεί θα παρουσιάσουν τα μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της πόλης καταχειροκροτούμενοι, σε μια κατάμεστη αίθουσα.

Το ξημέρωμα της 26ης Μαρτίου, μαθητές, γονείς, η διευθύντρια και συνοδεύουσες δασκάλες συναντιόμαστε έξω από το σχολείο. Προορισμός η Κωνσταντινούπολη και το 2ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο του Δικτύου «Κωνσταντινούπολη – Θεσσαλονίκη, μια Εκπαιδευτική Συνύπαρξη – Πολίτες της Πόλης, Έλληνες της Οικουμένης», στο οποίο συμμετείχαν περισσότεροι από 2.200 μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Ελλάδα.

Ο διευθυντής του Ζωγράφειου, Γιάννης Δεμιρτζόγλου, υποδέχθηκε τα παιδιά χαμογελαστός στη μεγάλη μαρμάρινη σκάλα του σχολείου, το οποίο φέτος συμπλήρωσε 132 χρόνια λειτουργίας και είναι από τα ελάχιστα εν λειτουργία ελληνικά σχολεία της Πόλης.

«Θέλουμε αυτές οι μέρες της επίσκεψής σας στην Πόλη να μείνουν για πάντα στη μνήμη σας» λέει στα παιδιά, λίγο προτού ανέβουν στην αίθουσα εκδηλώσεων για να παρουσιάσουν την εργασία τους.

Τα μνημεία είναι η ιστορία, η μνήμη και η ταυτότητά μας

«Ένα μνημείο δεν είναι απλώς μια πέτρα ή ένας τοίχος, είναι η ιστορία, η μνήμη και η ταυτότητά μας» λένε οι μαθητές, ενώ στην οθόνη πίσω τους προβάλλονται εικόνες από την Παναγία Χαλκέων, τον Άγιο Δημήτριο, την Αχειροποίητο, τα Κάστρα, την Αγιά Σοφιά, τα Θεοδοσιανά Τείχη. «Αν τα χάσουμε, χάνουμε ένα κομμάτι του πολιτισμού μας και της σύνδεσής μας με το παρελθόν μας».

Ολοκληρώνουν την παρουσίαση τραγουδώντας τον «Εφιάλτη της Περσεφόνης», υπό τις επευφημίες του κοινού.

Οι μαθητές του 87ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης δούλεψαν πολύ για την παρουσίαση. Επισκέφτηκαν τα βυζαντινά και ρωμαϊκά μνημεία της Θεσσαλονίκης και γνώρισαν από κοντά τα Κάστρα, τον Πύργο Τριγωνίου, την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, την Αχειροποίητο, τη Ροτόντα, τη Ρωμαϊκή Αγορά, την Αψίδα του Γαλέριου.

Η παρουσίαση της βυζαντινής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης από τους μαθητές της Ε’ Δημοτικού στο Ζωγράφειο της Κωνσταντινούπολης.

Με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών εντρύφησαν στην ιστορία των μνημείων και τον ρόλο που διαδραμάτισαν στο πέρασμα των αιώνων. Κατά τη διάρκεια των επιτόπιων επισκέψεών τους, συμπλήρωναν φύλλα παρατήρησης για κάθε μνημείο, σημειώνοντας τις περιβαλλοντικές απειλές που εντόπισαν και τις εντυπώσεις τους.

Παράλληλα, μοίρασαν ενημερωτικά σημειώματα σε περαστικούς για την προστασία των μνημείων, ενώ προσέγγισαν βιωματικά το θέμα δημιουργώντας ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ερωτήσεων.

Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία, που τους έδωσε την ευκαιρία να μάθουν, να παρατηρήσουν και να δράσουν υπεύθυνα για την πολιτιστική μας κληρονομιά.

«Το ταξίδι μας στην Κωνσταντινούπολη ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία για εμάς και τους μαθητές μας, γεμάτη συγκίνηση, γνώση και ουσιαστική σύνδεση με την ιστορία» αναφέρει η Μαργαρίτα Παράσχου, δασκάλα της Ε΄ Δημοτικού του 87ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης, η οποία συνόδευσε τους μαθητές της στην Κωνσταντινούπολη, μαζί με τις συναδέλφους της Μαρία Βόγγλη και Άννα Μπρατάνη, και τη διευθύντρια του σχολείου Χριστίνα Ξιάρχου.

Όταν το Βυζάντιο βγαίνει από τις σελίδες των βιβλίων

«Τα παιδιά, που φέτος μαθαίνουν για το Βυζάντιο στην τάξη, είχαν τη μοναδική ευκαιρία να σταθούν στην καρδιά της άλλοτε Βασιλεύουσας και να μιλήσουν για τη βυζαντινή κληρονομιά της δικής τους πόλης, της Θεσσαλονίκης. Η συνάντηση Θεσσαλονίκης και Κωνσταντινούπολης μέσα από τα μάτια των παιδιών ανέδειξε τη ζωντανή σύνδεση των δύο πόλεων, που διασώζουν και αφηγούνται την ίδια ιστορία μέσα από τους λίθους, τα μάρμαρα και τις ψηφίδες τους» λέει η κ. Παράσχου.

«Ήταν σαν να ενώθηκαν οι φωνές του παρελθόντος με τις φωνές του μέλλοντος, σε μια παιδική αποστολή γεμάτη γνώση και συναίσθημα για την προστασία των μνημείων και της κοινής μας ιστορίας. Όταν η ιστορία, λοιπόν, δεν είναι απλώς μάθημα, αλλά ζωντανή εμπειρία, τότε τα παιδιά γίνονται φορείς μνήμης και ελπίδας».

Τα παιδιά τραγούδησαν το «Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης», πλημμυρίζοντας με τις φωνές και τη μουσική τους το Ζωγράφειο Λύκειο. Στην οθόνη προβάλλονται εικόνες από την Παναγία Χαλκέων, τον Άγιο Δημήτριο, την Αχειροποίητο, τα Κάστρα, την Αγιά Σοφιά, τα Θεοδοσιανά Τείχη.

Η επίσκεψή μας στα μνημεία της Κωνσταντινούπολης είναι μια εξαιρετική εμπειρία. Η Αγιά Σοφιά, το μεγαλειώδες δημιούργημα των Ανθέμιου και Ισίδωρου, με την πρώτη ματιά μας έκοψε την ανάσα. Έχουμε πρόσβαση μόνο στον πρώτο όροφο. Τριγυρίζουμε με δέος. Βλέπουμε τα ελάχιστα από τα απαράμιλλου κάλλους βυζαντινά ψηφιδωτά της που δεν έχουν καλυφθεί.

Βλέπουμε τον χώρο που στέφονταν οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, το αγαπημένο σημείο της Αυτοκράτειρας Θεοδώρας στον γυναικωνίτη, την εικόνα της Παναγίας κρυμμένη στον θόλο. Προχωράμε στον βυζαντινό Ιππόδρομο, παίρνουμε μια ανάσα, την ώρα που η προσευχή του μουεζίνη ακούγεται απ’ άκρη σ’ άκρη. Τα παιδιά βρίσκουν την ευκαιρία να παίξουν κυνηγητό γύρω από τον οβελίσκο του Θεοδοσίου Α’, προτού εισέλθουν στην υπέροχη βασιλική Κινστέρνα.

Από την περιήγησή μας στην Κωνσταντινούπολη δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι βυζαντινές εκκλησίες. Στην Παναγία τη Μπαλουκλιώτισσα θυμηθήκαμε τον μύθο για τα ψάρια που πήδηξαν από το τηγάνι όταν έφτασαν τα νέα για την άλωση της Πόλης, όπως έγραφε ο Γεώργιος Βιζυηνός στο ποίημά του «Το Μπαλουκλί (Τα ψάρια της Ζωοδόχου Πηγής)».

Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο

Στην Αγία Τριάδα στο Πέρα μάς υποδέχθηκε ο πατέρας Νικόδημος, που μας ξενάγησε στην εκκλησία και μας μίλησε για την ιστορία της και το ποίμνιό του. Στον Άγιο Γεώργιο, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ανάψαμε ένα κερί στους Χαιρετισμούς, ανάμεσα σε πλήθος παιδιών από σχολεία που βρέθηκαν την ίδια ημέρα στην Κωνσταντινούπολη. Στην Παναγία των Βλαχερνών ζήσαμε συγκινητικές στιγμές, ψάλλοντας τον Ακάθιστο Ύμνο, εκεί όπου είχε πρωτοψαλεί προς τιμήν της Παναγίας από σύσσωμο τον λαό για τη σωτηρία της Πόλης από την πολιορκία των Αβάρων το 626 μ.Χ.

Χέρι-χέρι με τη βυζαντινή ιστορία, βλέπουμε όμως και την καθημερινότητα αυτής της υπέροχης Πόλης. Το νοσταλγικό κόκκινο τραμ που διασχίζει την πολυσύχναστη Ιστικλάλ, το Καπαλί Τσαρσί, τη δαιδαλώδη και πολύβουη κλειστή αγορά της Κωνσταντινούπολης, την Αιγυπτιακή Αγορά.

Στο καράβι για την ασιατική πλευρά της Πόλης νιώθουμε στο πρόσωπό μας τον αέρα της θάλασσας του Μαρμαρά. Ο απόπλους μας στο γραφικό Καντίκιοϊ μάς φέρνει σε ένα μέρος ζωντανό, νεανικό, γεμάτο ρυθμό, γεύσεις και ήχους. Η επιστροφή, στο σούρουπο, μας μαγεύει, καθώς βλέπουμε στον ορίζοντα όλο το μεγαλείο της Κωνσταντινούπολης να απλώνεται μπροστά μας.

Αυτά λοιπόν τα 11χρονα παιδιά, που έμαθαν να γράφουν και να διαβάζουν μέσα από την οθόνη ενός υπολογιστή έχοντας περάσει δύο χρόνια κλεισμένα στο σπίτι με τηλεκπαίδευση, έζησαν την πρώτη τους εμπειρία σε μια υπέροχη εκδρομή. Υπέμειναν με γέλια και παιχνίδι τις 15 ώρες του ταξιδιού τραγουδώντας το Apt. και χορεύοντας στη γαλαρία του πούλμαν. Και στην επιστροφή, χειροκρότησαν με όλη τους τη δύναμη όταν διασχίσαμε τον Έβρο και μπήκαμε στην Ελλάδα.

#TAGS

Εκπαίδευση Θεσσαλονίκη Ιστορία Περιβάλλον