Κατερίνα Σιάμκουρη
Η συνταξιούχος από την Τούμπα που καθαρίζει γειτονιές της Θεσσαλονίκης
- Φανή Χαρίση
- Φανή Χαρίση
- 8/11/2024
«Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα–να ρωτάς τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου». Με τη μνημειώδη αυτή φράση από την ορκωμοσία του το 1960, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, είχε αποτυπώσει το πώς πρέπει να λειτουργεί ο ευσυνείδητος πολίτης υπέρ της κοινότητας και της κοινωνίας του.
Στην Ελλάδα, αιώνες πριν από τον Κένεντι, ο Αριστοτέλης είχε αποφανθεί ότι ο άνθρωπος είναι «ζώον πολιτικόν, κοινωνικόν και λογικόν», που σημαίνει ότι δημιουργεί κοινωνία και πολιτεία συμμετέχοντας ενεργά στα κοινά.
Στις μέρες μας πλέον, στη Θεσσαλονίκη, μια συνταξιούχος, η 64χρονη Κατερίνα Σιάμκουρη, μέσα από την άοκνη καθημερινή εθελοντική δράση της ακολουθεί πιστά τα προτάγματα του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου και του δολοφονηθέντος Αμερικανού προέδρου, πιστεύοντας βαθιά ότι χωρίς ευσυνείδητους πολίτες η κοινωνία αποσυντίθεται και αργά αλλά σταθερά μετατρέπεται σε άναρχη ζούγκλα.
Εδώ και πέντε χρόνια η κυρία Σιάμκουρη, η οποία είχε επί χρόνια βιβλιοπωλείο στην Τούμπα και ζει στην περιοχή, φροντίζει μόνη της, με δικά της έξοδα, διάφορες γωνιές της Θεσσαλονίκης, ενώ παράλληλα είναι μέλος της περιβαλλοντικής εθελοντικής ομάδας «Save your hood».
«Με ενδιαφέρει η δική μου γειτονιά, αλλά και όλη η πόλη της Θεσσαλονίκης. Κάθε γωνιά της» μας λέει ενα ηλιολουστο πρωινό του Οκτωβρίου στο καφέ του Βασιλικού θεάτρου.
Όλα ξεκίνησαν όταν περπατούσε πριν από τρία-τέσσερα χρόνια στο λεγόμενο Ανάχωμα ή Ρέμα, μεταξύ Τούμπας και Πυλαίας –παράλληλα με την περιφερειακή τάφρο– και είδε κάποια παγκάκια σε απόλυτη εγκατάλειψη.
«Σκέφτηκα εκείνη την στιγμή να φροντίσω ένα παγκάκι, να βάλω και δυο φυτά γύρω του. Τα τοποθέτησα μέσα σε λάστιχα αυτοκινήτου, τα οποία έβαψα λευκά, φύτεψα κόκκινα κυκλάμινα, έβαλα άσπρα βοτσαλάκια και έβαψα το παγκάκι κόκκινο. Ήταν τόσο μεγάλη η αλλαγή της εικόνας, που κι εγώ η ίδια δεν το πίστευα» θυμάται, προσθέτοντας ότι όταν δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες από τη μεταμόρφωση του χώρου εισέπραξε αμέσως θετικότατα σχόλια.
Παρ’ όλα αυτά «την επομένη κιόλας ημέρα είχαν δυστυχώς κλέψει τα φυτά – τα οποία φυσικά αντικατέστησα αμέσως».
Από τότε, η κυρία Σιάμκουρη άρχισε να περιποιείται συστηματικά διάφορες γωνιές της Θεσσαλονίκης, είτε φυτεύοντας λουλούδια είτε ασπρίζοντας ζαρντινιέρες είτε ακόμα καθαρίζοντας από σκουπίδια πάρκα και άλλους χώρους.
Το πρώτο ερέθισμα είχε έρθει νωρίτερα, τον Οκτώβριο του 2015, όταν σε έναν από τους περιπάτους της, είδε στο τέρμα της οδού Τυρολόης, στο Υδραγωγείο, ογκώδη μπάζα και σκουπίδια. «Μιλάμε για τόνους. Ήταν κάτι το απίστευτο» περιγράφει. Αγανακτισμένη από την ασχήμια που αντίκρισε, αποφάσισε να καθαρίσει ολόκληρο τον χώρο, παρότι, όπως παραδέχεται, δεν είχε υπολογίσει πόσο πολλά σκουπίδια κρύβονταν ακόμα και κάτω από το χώμα.
Ο πρώτος στόχος της ήταν τα ογκώδη και τα μπάζα, κι επειδή ήταν αδύνατον να τα μεταφέρει μόνη της, πλήρωσε από την τσέπη της κάποιον να την βοηθήσει να τα σηκώσει και τα συγκεντρώσει σε σημείο από το οποίο θα τα παραλάβουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Αφού απομακρύνθηκαν τα ογκώδη, η κυρία Σιάμκουρη αποφάσισε να απομακρύνει και τα σκουπίδια. «Έπαιρνα έναν κάδο απορριμμάτων, τον γέμιζα, και τον επέστρεφα στο σημείο που ήταν» λέει, προσθέτοντας ότι η διαδικασία απομάκρυνσης των σκουπιδιών ήταν επίπονη, αλλά η ίδια δεν πτοήθηκε ούτε στιγμή.
Επί 2,5 χρόνια η κ. Σιάμκουρη ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο σημείο, εργαζόμενη καθημερινά για πολλές ώρες ώσπου καθάρισε τον χώρο και στη συνέχεια τον μετέτρεψε σε έναν υπέροχο κήπο, με παρτέρια, λουλούδια και θάμνους.
Το επόμενο μεγάλο εγχείρημα της ήταν το Νοέμβριο του 2021, όταν αποφάσισε να καθαρίσει –μόνη της και πάλι – τη νησίδα στην οδό Λαμπράκη, η οποία έχει μήκος περίπου 50 μέτρα.
Παρά τον κίνδυνο να παρασυρθεί από κάποιο όχημα, καθώς η νησίδα χωρίζει την κυκλοφορία των οχημάτων σε έναν πολυσύχναστο δρόμο, ρίχτηκε με πάθος στο έργο του καθαρισμού της, απομακρύνοντας αρχικά τα ξερά κλαδιά, τα πεσμένα φύλλα και το παχύ στρώμα πευκοβελόνων και σκουπιδιών.
Αφού πρώτα καθάρισε τη νησίδα μαζεύοντας με τα χέρια της ό,τι βρήκε εκεί –36 σακούλες των 100 λίτρων η κάθε μία– προχώρησε στο βάψιμό της και φύτεψε λουλούδια και θάμνους.
Η κυρία Σιάμκουρη διαπιστώνει με θλίψη ότι η πλειοψηφία των Θεσσαλονικέων «έχει συνηθίσει την ασχήμια» και αδιαφορεί για την εικόνα του δημόσιου χώρου και του πρασίνου. Η πρόκληση, όπως λέει, είναι να γίνει μια καμπάνια ευαισθητοποίησης από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και άλλους φορείς, που να απευθύνεται σε οικογένειες και σχολεία.
«Χρειαζόμαστε δράσεις καθαρισμού και προστασίας του περιβάλλοντος, να ευαισθητοποιηθούν τα μικρά παιδιά που είναι το μέλλον μας».
Η κυρία Σιάμκουρη αφιερώνει χρόνο και χρήμα για να σβήσει τις ασχήμιες που κάποιοι ασυνείδητοι δημιουργούν χωρίς σκέψη και συναίσθηση της βλάβης που προκαλούν στο κοινωνικό σύνολο.
Καθώς την αποχαιρετήσαμε μετά τη συζήτηση μας, έβγαλε από μια χάρτινη σακούλα τα απαραίτητα σύνεργα και την αφήσαμε να ασπρίζει μουντζούρες-«γκράφιτι» σε μια μεταλλική επιφάνεια δίπλα στον Λευκό Πύργο…
Διαβάστε επίσης
- Βασίλης Σερβετάς
- Αναστασία Χρηστίδου
- Ιωάννα Μυρσίνη Χριστοδουλίδη
- Βασίλης Κυριακούλης
