Από τον Αρμενιστή στο Κατμαντού με το Magic Bus

Το μονοπάτι των χίπις, όπως το έζησε ένας Θεσσαλονικιός φοιτητής το 1981

Σεπτέμβριος 1981. Ο Πάνος Τεζαψίδης, φοιτητής από τη Θεσσαλονίκη, κάνει μόνος κάμπινγκ στον Αρμενιστή. Γνωρίζει εκεί μια παρέα Γερμανών και Ολλανδών χίπιδων, που περιμένουν «έναν τρελό τύπο από το Βερολίνο» με ένα παλιό λεωφορείο που μαζεύει κάθε χρόνο κόσμο για το Κατμαντού: το θρυλικό Magic Bus, στο οποίο θα επιβιβαζόταν και ο ίδιος.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, το ήσυχο κάμπινγκ στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής γεμίζει ασφυκτικά από νεαρούς Ευρωπαίους. «Αποφάσισα να φύγω κι εγώ μαζί τους» μου λέει ο κ. Τεζαψίδης, όταν τον συνάντησα ένα γκρίζο πρωινό Σαββάτου στο Ντορέ, για να μου διηγηθεί το ταξίδι του με το Magic Bus.

Βγάζει εισιτήριο. Προορισμός: το Νεπάλ.

Ο Πάνος Τεζαψίδης (πρώτος αριστερά) στο Πακιστάν, σε μια στάση του Magic Bus καθ’ οδόν προς το Κατμαντού του Νεπάλ.
Ο δρόμος αρχίζει

Σάρτη – Κωνσταντινούπολη – Άγκυρα – Βαν – Τεχεράνη. Τρεις οδηγοί μοιράζονται το τιμόνι. Κίνηση μέρα-νύχτα, στάσεις μόνο για φαγητό και βίζες. «Σε κάθε πόλη μέναμε μία-δύο μέρες, μέχρι να βγουν τα χαρτιά για τον επόμενο προορισμό» θυμάται.

Στην Τεχεράνη έφτασαν δύο μόλις χρόνια μετά την Ιρανική Επανάσταση και την επικράτηση του Χομεϊνί, που μαζί με την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν σήμανε την αρχή του τέλους για το μονοπάτι των χίπις.

Στην πρωτεύουσα του Ιράν, το γκρουπ ανέβηκε στο αυθεντικό Magic Bus, που είχε ξεκινήσει από το Λονδίνο. Το ταξίδι, όμως, διακόπηκε στην Κουέτα του Πακιστάν: το λεωφορείο γυρίζει πίσω λόγω έλλειψης αδειών, και το «παρδαλό πλήθος» ξέμεινε στη μέση του πουθενά, συνεχίζοντας με τοπικά λεωφορεία μέχρι το Νεπάλ, με σταθμούς στην Κουέτα και τη Λαχόρη του Πακιστάν, και την Ινδία. Συνολική διάρκεια ταξιδιού: περίπου 20 μέρες.

Το original Magic Bus. Πηγή: Richard Gregory.

«Μέσα στο λεωφορείο γινόταν της μαϊμούς ο γάμος: Κούνιες, αιώρες, χασίς, λιβάνια, κιθάρες, η θεία μου η χίπισσα, ήταν σαν σχολική εκδρομή. Δεν μας ένοιαζε όμως, ήμασταν χαρούμενοι που βρισκόμασταν μακριά από το σπίτι και περίεργοι να ανακαλύψουμε τον κόσμο» διηγείται ο κ. Τεζαψίδης σε μια ανάρτηση στο Facebook.

Το hippie trail και το Magic Bus
Στα σύνορα Ιράν-Πακιστάν: Το ταξίδι του Magic Bus κόπηκε λόγω των πολιτικών αναταράξεων, και το «παρδαλό πλήθος» ξέμεινε στη μέση του πουθενά, συνεχίζοντας με τοπικά λεωφορεία.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 μέχρι τα τέλη του ’70, χιλιάδες νέοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ξεκινούσαν για ένα εναλλακτικό ταξίδι με σακίδιο προς την Ανατολή, το λεγόμενο hippie trail («το μονοπάτι των χίπις»). Η διαδρομή περνούσε από Τουρκία, Ιράν, Αφγανιστάν και Πακιστάν, κατέληγε σε Ινδία και Νεπάλ, φτάνοντας ενίοτε μέχρι τη Σρι Λάνκα ή την Ταϊλάνδη.

Στάσεις-σύμβολα: Δελχί, Βαρανάσι, Γκόα, Κατμαντού.

«Το μονοπάτι των χίπις προς τη μητέρα Ινδία»: Πρωτοσέλιδο του Observer, Αύγουστος 1971.

Το Magic Bus ήταν η εταιρεία που διοργάνωνε το ταξίδι με αφετηρία το Λονδίνο και πέρασμα από όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις (Άμστερνταμ, Βερολίνο, Βιέννη, Οστάνδη). Εξυπηρετούσε τη διαδρομή έως ότου οι πολιτικές αναταράξεις στη Μέση Ανατολή την έκαναν ολοένα δυσκολότερη.

Γραφεία στη Θεσσαλονίκη

Στη Θεσσαλονίκη λειτουργούσε γραφείο της Magic Bus (επί της Τσιμισκή 36, μαζί με ένα παλιό φωτογραφείο παρελάσεων) θυμάται ο κ. Τεζαψίδης. Η τιμή του εισιτηρίου Θεσσαλονίκη-Κατμαντού ήταν 6.000 δραχμές. Όταν το hippie trail προς Ασία σταμάτησε, το γραφείο της Θεσσαλονίκης έβγαζε εισιτήριο μόνο για τη διαδρομή με το λεωφορείο προς την Ευρώπη. Επίσης, έβγαζε εισιτήρια για το θρυλικό «Αkropolis Express», το τρένο που ένωνε Ελλάδα-Γερμανία περνώντας από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις (πρόδρομος του Interrail).

Οι προκλήσεις του ταξιδιού

Τα σύνορα ανοίγουν και κλείνουν. Το Magic Bus φέρει μια μεγάλη πινακίδα—απαραίτητο «διαβατήριο» σε εποχές αναταράξεων στη Μέση Ανατολή. Οι δρόμοι είναι δύσκολοι, τα χωριά της Ανατολικής Τουρκίας εχθρικά.

«Διασχίσαμε την Τεχεράνη, τον δεύτερο χρόνο της κυβέρνησης Χομεϊνί. Κανείς δεν μας πείραξε. Μας κοιτούσαν σαν εξωγήινους. Οι διαδρομές δύσκολες, οι δρόμοι δεν ήταν καλοί τότε. Πιο επικίνδυνο ήταν το κομμάτι στην Ανατολική Τουρκία: στα κουρδοχώρια μας πετούσαν πέτρες. Η χώρα βρισκόταν σε αναβρασμό μετά το πραξικόπημα του Εβρέν».

Στην Ινδία και το Νεπάλ

Στην Ινδία, η «ζωντανή παράδοση» ήταν παντού, σε κάθε στάση: γυναίκες με σάρι, αγελάδες στους δρόμους, σπίτια ανοιχτά για φιλοξενία. «Υπήρχε αγνότητα», λέει. Στο Νεπάλ μένει δεκαπέντε μέρες—αραιός αέρας, στέγες με προσευχές, μια πόλη που έμοιαζε με το τέρμα μιας γραμμής, αλλά και με την αφετηρία της.

Στην Ινδία, συνάντησαν γυναίκες με σάρι, αγελάδες στους δρόμους, σπίτια ανοιχτά για φιλοξενία.

Επιστρέφει από εκεί αεροπορικώς. Έκτοτε έχει ταξιδέψει στα πιο απόμερα μέρη του κόσμου, από τη Νότια Αμερική μέχρι τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, άλλοτε διασχίζοντας τη Σαχάρα ή κολυμπώντας με καρχαρίες στον Ειρηνικό Ωκεανό.

«Πάντα με ένα σακίδιο, ένα γουόκμαν και μια φθηνή φωτογραφική μηχανή. Με την εμπειρία του ταξιδιώτη, και όχι του τουρίστα, και με την απόλυτη ικανοποίηση ότι το χόμπι έγινε αργότερα επάγγελμα», λέει ο κ. Τεζαψίδης, που εργάζεται σήμερα ως ταξιδιωτικός πράκτορας.

Νεπάλ: Ο τελικός προορισμός.

Μπορεί να γίνει σήμερα τέτοιο ταξίδι;

«Φυσικά, και μάλιστα πιο εύκολα» απαντά αμέσως. Θέλει όμως να έχεις το «μικρόβιο»: να προτιμάς τον χάρτη από το συνοικιακό καφέ, να σε τραβούν οι άγνωστες διαδρομές περισσότερο από τις βολικές.

«Ταξιδέψτε όσο μπορείτε. Δεν έχει σημασία ο προορισμός. Δεν θα το μετανιώσετε ποτέ!»

Όσο για το Magic Bus; Ο μύθος του ζει ακόμα μέσα από τις διηγήσεις όσων ταξίδεψαν μαζί του ή μέσα από τους στίχους που άφησαν οι Τρύπες για να το θυμίζουν σε μια νεότερη γενιά.

Λονδίνο, Άμστερνταμ ή Βερολίνο
Έχεις ξεχάσει που ακριβώς θέλεις να πας
Όσα κι αν έχω δανεικά πια δε σου δίνω
Να κάνεις βόλτες με το magic bus

Ταξιδιάρα ψυχή
Κι αν θέλω δίπλα σου είναι δύσκολο να μένω
Καιρός να δω την δικιά μου ζωή
Σ’ αυτό το ταξίδι δε θα σε περιμένω

Για όλες τις «ταξιδιάρες ψυχές», που δεν σταματούν ποτέ να εξερευνούν τον κόσμο, και ας αλλάζουν τα λεωφορεία, οι δρόμοι και οι εποχές.

Διαβάστε επίσης

Τάσος Μιχαηλίδης, Τάσο Μιχαηλίδη, Εξώστη, Εξώστης, free press
Με την απόσταση του χρόνου και μαρτυρίες δικών του ανθρώπων αποτιμούμε την πολυδιάστατη προσφορά του ιδρυτή του θρυλικού «Εξώστη» στη Θεσσαλονίκη
Γιώργος Μπασαγιάννης
Η ιστορία του ανθρώπου που συγκεντρώνει ό,τι έχει γραφτεί για την πόλη σε ένα μοναδικό ιστολόγιο
Διονύσης Σαββόπουλος, Θεσσαλονίκη
Εραστής και νοσταλγός της πόλης που λάτρεψε, ύμνησε, και την έκανε τραγούδι με πανελλήνια εμβέλεια
Διονύσης Σαββόπουλος, Νιόνιος
Όταν ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης έγραφε για το ανεπανάληπτο φαινόμενο του δικού μας Νιόνιου, δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του