Fireglassart: Από τη Θεσσαλονίκη, στα δέντρα όλου του κόσμου

Το τελευταίο εργαστήρι με χριστουγεννιάτικες μπάλες από φυσητό γυαλί στην Ελλάδα συνεχίζει παράδοση μισού αιώνα

Στο υπόγειο εργαστήρι της Fireglassart στην Ανάληψη, η Αθανασία Κοτοπούλου ανάβει το φλόγιστρο. Παίρνει έναν γυάλινο σωλήνα, και τον κόβει με τη βοήθεια της φωτιάς σε μικρότερα κομμάτια. Παίρνει ένα κομμάτι, το ζεσταίνει, το μαλακώνει και αρχίζει να φυσάει μέσα του. Σιγά-σιγά, το γυαλί φουσκώνει και μεταμορφώνεται σε μια μπάλα που θα στολίσει, μαζί με την ανάσα της, χριστουγεννιάτικα δέντρα και κάθε είδους εορταστικό διάκοσμο.

Η επιχείρηση της οικογένειας Κοτοπούλου μετράει 52 χρόνια ζωής. Από τον παππού της Αθανασίας, Κωνσταντίνο, τον πατέρα της, Δημήτρη, και τη μητέρα της, Αναστασία, έχουν βγει χιλιάδες στολίδια από φυσητό γυαλί. Η ίδια συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση μαζί με τη μητέρα της, επιμένοντας στον χειροποίητο τρόπο κατασκευής των χριστουγεννιάτικων στολιδιών.

Η στιγμή που το γυαλί μαλακώνει στη φλόγα, λίγο πριν πάρει το σχήμα μιας χριστουγεννιάτικης μπάλας.

Πλέον, το Fireglassart είναι το μοναδικό εργαστήρι στην Ελλάδα που δημιουργεί μπάλες από φυσητό γυαλί, με πελάτες που τις «ξετρυπώνουν» από κάθε γωνιά της χώρας αλλά και του εξωτερικού.

Πώς γεννιέται μια χριστουγεννιάτικη μπάλα από φυσητό γυαλί

«Όταν ξεκίνησε ο παππούς μου το 1973, υπήρχαν και άλλα εργαστήρια στην Ελλάδα που έκαναν γυάλινες μπάλες. Ο πατέρας μου έμαθε εμπειρικά τη δουλειά από “φουσκωτές”, ανθρώπους δηλαδή οι οποίοι κατείχαν την τεχνική. Έγινε κατασκευαστής όλων των στολιδιών και εξαιρετικός “φουσκωτής” κορυφών. Από τα χέρια του δημιουργήθηκαν, χωρίς καλούπια, μπάλες και στολίδια όπως δάκρυα και λεμόνια» λέει η Αθανασία.

Η φλόγα, η ανάσα και το γυαλί

Η δουλειά στο εργαστήριο της Fireglassart που λειτουργούν τα τελευταία 20 χρόνια μητέρα και κόρη, μετά τον θάνατο του Δημήτρη Κοτόπουλου, είναι μοιρασμένη και συνεργατική. Οι δυο τους κάνουν όλη την εργασία, το κόψιμο του σωλήνα και το φούσκωμα του γυαλιού. Δημιουργούν μικρές μπάλες από 5 εκατοστά διάμετρο μέχρι τις μεγάλες των 14 εκατοστών και διάφορα άλλα σχήματα, δάκρυα, πυραυλάκια και οτιδήποτε εμπνευστούν.

Με σταθερή ανάσα, η Αθανασία φυσά το πυρωμένο γυαλί, δίνοντας σχήμα στη μπάλα.

«Η τεχνική είναι όμοια μ’ αυτήν που χρησιμοποιούν όσοι παίζουν πνευστά όργανα. Είναι εμπειρική δουλειά, όσες φορές φουσκώνεις, τόσο τελειοποιείς την τεχνική και μαθαίνεις να ελέγχεις την αναπνοή σου. Όταν ζεσταίνεις το γυαλί στη φωτιά, έχεις λίγα δευτερόλεπτα για να το διαχειριστείς, γιατί μετά σκληραίνει. Και όχι, δεν καίγομαι, γιατί το γυαλί είναι κακός αγωγός θερμότητας».

Ζωγραφική στο χέρι και custom made παραγγελίες

Αφού φουσκώσουν τις μπάλες, ακολουθεί η επαργύρωση και ο χρωματισμός, για να γίνει στη συνέχεια η επεξεργασία και διακόσμηση του στολιδιού. Οι μπάλες περνούν από περίπου δέκα στάδια μέχρι να τελειοποιηθούν και, ανάλογα με το σχέδιό τους, χρειάζονται μέχρι και δέκα μέρες η καθεμία για να ολοκληρωθούν.

Το γκλίτερ πέφτει πάνω στη μπάλα πριν τη ζωγραφική, σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά στάδια της διαδικασίας.

Η Αθανασία ζωγραφίζει ό,τι την εμπνέει: τον Μικρό Πρίγκιπα, αγγελάκια, 3D αρκουδάκια και εξωγήινους, κομήτες, πιγκουίνους, ευχές. Πολλοί παραγγέλνουν μπάλες με ειδικές ευχές, όπως «Baby’s First Christmas» για νεογέννητα μωράκια ή «Coming Soon» για εγκύους. Άλλοι ζητούν να εικονίζουν τη σύνθεση μιας οικογένειας: μαμά, μπαμπά, σκυλί, παιδιά, νονός, νονά, gay ζευγάρια, φίλους, νεράιδες, ζωάκια, αγαπημένες ομάδες.

Κάθε μπάλα ζωγραφίζεται στο χέρι — καμία δεν είναι ίδια με την άλλη.

Πολλοί περαστικοί έξω από το υπόγειο εργαστήριο της Fireglassart, όταν βλέπουν την Αθανασία να δημιουργεί και να δίνει ζωή στο γυαλί με το φλόγιστρό της, μπαίνουν μέσα ζητώντας να μάθουν περισσότερα για την εργασία της. Εντυπωσιάζονται από τη χειροποίητη δουλειά και, όπως θυμάται η ίδια, κάποιος της είχε πει ενδεικτικά:

«Αν και δεν μου αρέσουν τα Χριστούγεννα, μου αρέσει αυτό που κάνεις»!

Όταν η δουλειά γίνεται ψυχοθεραπεία

Η Αθανασία βλέπει την εργασία της ως ψυχοθεραπεία. Νιώθει όμορφα για τις δημιουργίες της που συνδέονται με ωραίες αναμνήσεις και τη θαλπωρή των εορτών. Αυτό άλλωστε εισπράττει και από τους πελάτες της, τη χαρά για ένα μοναδικό στολίδι σε εξαιρετική ποιότητα.

Χειροποίητες μπάλες από φυσητό γυαλί, έτοιμες να ταξιδέψουν από την Fireglassart σε χριστουγεννιάτικα δέντρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

«Υπάρχει κόσμος που αναζητά το χειροποίητο και το ιδιαίτερο. Μας στηρίζουν όλα αυτά τα χρόνια και μας βοηθούν να εξελίσσουμε τη δουλειά μας» λέει.

Οι δύο γυναίκες εργάζονται ασταμάτητα όλο τον χρόνο. Κάνουν ένα μικρό διάλειμμα τον Ιανουάριο και ξεκινούν ξανά, δημιουργώντας από φυσητό γυαλί μπάλες με διάφορα καλοκαιρινά σχέδια που απευθύνονται σε επισκέπτες σε διάφορους ελληνικούς προορισμούς, custom παραγγελίες με ονόματα για βαπτίσεις σε μικρές χρωματιστές μπάλες και διάφορα εταιρικά λογότυπα, πάλι σε γυάλινες μπάλες.

Η διαδικασία επαναλαμβάνεται ασταμάτητα όλο τον χρόνο, με μικρή ανάπαυλα μόνο τον Ιανουάριο.
«Έχουμε μπάλες που στόλιζαν τα δέντρα πριν από 40 χρόνια»

Επειδή το εργαστήριο της Fireglassart λειτουργεί εδώ και 50 χρόνια, υπάρχουν στη συλλογή του και πάρα πολλά στολίδια άλλων εποχών που είχαν δημιουργηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες.«Διαθέτουμε μια μεγάλη συλλογή από vintage κορυφές, λεμονάκια, καμπάνες, κουκουνάρες και πολλές μπάλες που στόλιζαν τα δέντρα πριν από 40 χρόνια» λένε μητέρα και κόρη.

Πολλοί τα αναζητούν για να θυμηθούν την παιδική τους ηλικία και τα χριστουγεννιάτικα δέντρα που είχαν στα σπίτια τους. Το εργαστήρι της Ανάληψης, είναι από τα λίγα μέρη που μπορούν να εκπληρώσουν τη χριστουγεννιάτικη νοσταλγία τους.

Διαβάστε επίσης

Global shapers
Οι Global Shapers πιστεύουν ότι η αλλαγή περνά από το χέρι της Gen Z και ξεκινά τοπικά – με μικρά, πρακτικά βήματα και συλλογική δουλειά
Δεληγεωργάκη
Η τρίτη γενιά συνεχίζει την παράδοση του οικογενειακού ζαχαροπλαστείου, που στέκει στο ίδιο σημείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης από το 1943
Mataroa Street contest
Μιλά ο street artist που «κράσαρε» τη φετινή δράση τέχνης δρόμου στη Θεσσαλονίκη
Τάσος Μιχαηλίδης, Τάσο Μιχαηλίδη, Εξώστη, Εξώστης, free press
Με την απόσταση του χρόνου και μαρτυρίες δικών του ανθρώπων αποτιμούμε την πολυδιάστατη προσφορά του ιδρυτή του θρυλικού «Εξώστη» στη Θεσσαλονίκη