«Χάρη στη “Σχεδία” ξαναγεννήθηκα»

Ο Νίκος Θεοδωρίδης είναι ένας από τους ανθρώπους που βγήκαν από το σκοτάδι και την κοινωνική απομόνωση χάρη στο περιοδικό δρόμου

Αν η αλληλεγγύη είχε χρώμα θα ήταν το κόκκινο του γιλέκου που φορούν, κι αν η αξιοπρέπεια είχε σπίτι θα ήταν στις σελίδες του περιοδικού δρόμου «Σχεδία». Εδώ και δώδεκα χρόνια άστεγοι, άνεργοι, κοινωνικά αποκλεισμένοι, εξασφαλίζουν από την πώληση του περιοδικού ένα ελάχιστο αξιοπρεπές εισόδημα, αλλά κι ένα μέσο απεγκλωβισμού από τον φαύλο κύκλο της κοινωνικής απομόνωσης.

Συναντήσαμε τον Νίκο Θεοδωρίδη στη συμβολή των οδών Τσιμισκή με Κομνηνών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εκεί όπου στάθηκε για πρώτη φορά ως πωλητής της «Σχεδίας» πριν από δέκα χρόνια.

Μοιράστηκε μαζί μας την προσωπική του ιστορία, μας μίλησε για τη ζωή του πριν και μετά τη «Σχεδία», για τις στιγμές που τον σημάδεψαν κρατώντας το περιοδικό και για την περηφάνια που του δίνει το κόκκινο γιλέκο.

Από αναγνώστης, πωλητής

Η πρώτη του επαφή με τη «Σχεδία» δεν έγινε ως πωλητής αλλά ως αναγνώστης. «Λάτρεψα το περιοδικό από την πρώτη στιγμή που το έπιασα στα χέρια μου. Για έναν χρόνο ήμουν αναγνώστης και κατόπιν έγινα πωλητής», θυμάται. Μακροχρόνια άνεργος, βρέθηκε να παλεύει με την κατάθλιψη και τη διάλυση της οικογένειάς του. Από επιχειρηματίας στη Ρόδο με κατάστημα σουβενίρ και είδη περιπτέρου κατέληξε να αναζητά αγωνιωδώς εργασία σε διάφορα μέρη της γης, και από οικογενειάρχης κατέληξε στην απόλυτη μοναξιά.

«Ήταν ένα βαθύ σκοτάδι. Ένιωθα εντελώς αδύναμος, ανήμπορος εσωτερικά. Παρότι σε όλη μου τη ζωή έκανα δύο δουλειές και είχα περιουσία, με την κρίση του 2009 τα έχασα όλα» λέει. Οι μετέπειτα προσπάθειες για εργασία, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, δεν καρποφόρησαν, και η ακουστική αναπηρία που αντιμετωπίζει έκανε ακόμη δυσκολότερη την αναζήτηση σταθερής εργασίας.

Όταν βρέθηκε εκτός σπιτιού, εκτός οικογένειας, εκτός εισοδήματος, στράφηκε στη «Σχεδία».

«Στη “Σχεδία” ήρθα για να σωθώ. Και από την πρώτη στιγμή πραγματικά άλλαξαν τα πάντα. Ήταν σαν να μου δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία, σαν να ξαναγεννήθηκα. Γιατί συνάντησα μια κοινωνία αλληλέγγυα, δοτική, με αγάπη και αποδοχή. Αυτούς τους ανθρώπους τους νιώθω σχεδόν σαν συγγενείς» λέει φορτισμένος, και δηλώνει με καμάρι πως «έρχονται οι ίδιοι άνθρωποι και παίρνουν το περιοδικό. Δεν με βλέπουν σαν έναν άνθρωπο στο περιθώριο, αλλά σαν δικό τους. Με καλούν σε γάμους, σε βαφτίσια, σε γιορτές. Οι ξένοι άνθρωποι είναι η αποδοχή, οι δικοί μου ήταν η απόρριψη».

«Κάθε μέρα ζω δυνατές στιγμές»

Η «Σχεδία» είναι το μοναδικό ελληνικό περιοδικό δρόμου και μέλος ενός Διεθνούς Δικτύου, το οποίο αριθμεί 122 περιοδικά σε 41 χώρες (όπως το Big Issue στη Βρετανία), με 14.000 άστεγους, άνεργους πωλητές και 6 εκατομμύρια αναγνώστες διεθνώς. Στο τελευταίο τεύχος της «Σχεδίας» διαβάζουμε για υποβρύχια μουσεία, για την κλιματική αλλαγή, για τη βιολογική μελισσοκομία. Από τα 5 ευρώ που είναι η τιμή διάθεσης του περιοδικού, τα 2,70 αφορούν άμεσα τον πωλητή.

Ο Νίκος θυμάται σαν τώρα την πρώτη φορά που φόρεσε το κόκκινο γιλέκο. «Πούλησα 12 περιοδικά. Ήταν τα πρώτα μου χρήματα. Κατάφερα να πάρω ένα πακέτο τσιγάρα, έναν καφέ, ένα σάντουιτς. Πράγματα που τα είχα στερηθεί για καιρό». Έκτοτε, η ζωή του άλλαξε. «Στη “Σχεδία” αυτά τα δέκα χρόνια είναι πολύ πιο όμορφα από όλα τα προηγούμενα 50. Είναι η χαρά και η αγάπη που σου μεταδίδει ο κόσμος. Όταν περνάνε με το αυτοκίνητο, κορνάρουν, βγάζουν το χέρι, φωνάζουν κουράγιο. Αυτό σου δίνει δύναμη».

Οι στιγμές που τον έχουν σημαδέψει αυτά τα χρόνια είναι πολλές: «Κάθε μέρα ζω δυνατές στιγμές», λέει, και θυμάται μία από αυτές σε ένα εμπορικό κέντρο, όταν ένας άνδρας, παρότι φορτωμένος με πράγματα, σταμάτησε μπροστά του. «Του λέω: Για τη “Σχεδία” σταματήσατε κύριε; Σας ευχαριστώ πολύ”. Και μου απαντά: “Ναι, υπάρχει κάτι πολυτιμότερο από εσένα εδώ μέσα;”. Πέφτουν τα πράγματα, αγκαλιαζόμαστε, αρχίζουμε να κλαίμε, ο κόσμος χειροκροτούσε. Κάθισε για λίγο δίπλα μου και μου είπε: «Μην απελπίζεσαι, κι εγώ άνεργος ήμουν τρία χρόνια, έχω περάσει από αστεγία. Την τελευταία εβδομάδα ξεκίνησα να δουλεύω, με στείλανε εδώ να αγοράσω πράγματα για τη δουλειά. Ακόμα δεν έχω δικά μου λεφτά, με τα λεφτά που θα πληρωθώ σήμερα θα αντικαταστήσω τα 5 ευρώ που σου δίνω». Ήταν κάτι εξαιρετικά δυνατό και το θυμάμαι».

«Νιώθω περήφανος με το κόκκινο γιλέκο»

Η αξία της «Σχεδίας» δεν περιορίζεται μόνο στο εισόδημα που προσφέρει στους πωλητές. Είναι η αποδοχή και η αίσθηση ότι η κοινωνία δεν αφήνει κανέναν πίσω. «Δεν έρχονται με ένα τρόπο απαξιωτικό ή μιας απλής συναλλαγής. Έρχονται με αγάπη. Κάθονται να μιλήσουν και κυρίως να ακούσουν. Γιατί οι άνθρωποι στο περιθώριο δεν έχουν ανάγκη να τους μιλάνε· έχουν ανάγκη να ακουστούν».

Αυτή η πολύτιμη επαφή με τον κόσμο χάθηκε την περίοδο της πανδημίας μαζί με τη δυνατότητα να σταθούν οι πωλητές στα πόστα τους. «Όμως η “Σχεδία” δεν μας άφησε, αλλά μας στήριξε και μας έβγαλε σχεδόν αλώβητους. Δημιούργησε έναν τρόπο επικοινωνίας μεταξύ αναγνωστών και πωλητών για να μιλάμε στο τηλέφωνο. Ένα ποσοστό από την πώληση των περιοδικών μέσω συνδρομών φρόντισε η “Σχεδία” να πηγαίνει στους πωλητές, ανέλαβε ενοίκια, λογαριασμούς. Οι αναγνώστες πέρα από τις συνδρομές, αγόραζαν επιταγές από τα σούπερ μάρκετ και μας τις προσέφερε η “Σχεδία”. Όταν ξαναβγήκαμε στους δρόμους πανηγυρίζαμε. Δείχναμε ο ένας τον άλλον ότι όλοι μαζί τα καταφέραμε».

Στα 60 του, και έχοντας πλέον ως βάση του στη Θεσσαλονίκη από όπου κατάγεται, νιώθει περήφανος κάθε φορά που φοράει το κόκκινο γιλέκο. «Καταφέρνω να ζω με αξιοπρέπεια. Δεν είμαι άστεγος, δεν τρώω σε συσσίτια, νοικιάζω το σπίτι μου. Για μένα αυτό έχει σημασία». Μα πάνω απ’ όλα, συγκινείται από τους ανθρώπους που στηρίζουν τη «Σχεδία», ακόμα και με θυσίες.