Μια μέρα στο Καπάνι

Τα πολλά πρόσωπα της παλαιότερης ανοιχτής αγοράς της Θεσσαλονίκης—φωτογραφικό δοκίμιο

Από το πρώτο φως ως τα μεσάνυχτα, το Καπάνι αλλάζει ρυθμό και πρόσωπο: πάγοι τρίζουν, μπαχαρικά ευωδιάζουν, τουρίστες περιπλανιούνται, μεζεδοπωλεία απλώνουν τραπέζια. Ένα 24ωρο στην ιστορική αγορά της Θεσσαλονίκης.

06:30 - Πρωί

Η πόλη ακόμα κοιμάται όταν διασχίζω την οδό Μενεξέ και μπαίνω στο Καπάνι. Εδώ όμως η μέρα έχει ήδη αρχίσει.

Οι ψαράδες γεμίζουν πάγο τους πάγκους τους και απλώνουν τα φρέσκα ψάρια σε συμμετρικές σειρές. Στα κρεοπωλεία, οι μπαλτάδες πέφτουν ρυθμικά, τα κρέατα τεμαχίζονται και μπαίνουν στα τσιγκέλια. Οι μανάβηδες μεταφέρουν με καρότσια τα καφάσια τους, γεμίζοντας τα στενά με μια πανδαισία χρωμάτων.

Πιο πέρα, έμποροι απλώνουν σε ράφια και κρεμούν παπούτσια, ρούχα, τσάντες. Στην άλλη μεριά της αγοράς τα κεπέγκια είναι ακόμα κατεβασμένα. Χαζεύω τα γκράφιτι και τις πορτοκαλί αχτίδες της ανατολής του ήλιου που ζωγραφίζουν τα παλιά κτίρια.

12:00 - Μεσημέρι

Η ώρα κοντεύει δώδεκα όταν ανηφορίζω από την Κυδωνιάτου. Έξω από ένα μπαχαράδικο, τουρίστες μυρίζουν τα μπαχαρικά, ακούν με ενδιαφέρον τον ξεναγό και τον ιδιοκτήτη του καταστήματος. Φεύγουν χαμογελαστοί, με ένα ματσάκι ρίγανη δώρο του καταστήματος, και ό,τι ψώνισε ο καθένας.

Μέσα στην αγορά δεν υπάρχει πια η παλιά κοσμοσυρροή· περπατάς άνετα, με λίγους πελάτες σε κάθε πάγκο. Ελληνικά ακους λιγοστά.

«Πλέον οι μόνοι μας πελάτες είναι ξένοι, κυρίως Βαλκάνιοι. Οι ντόπιοι προτιμούν τα συνοικιακά καταστήματα και τις λαϊκές. Δεν τους είναι και εύκολο να κατεβαίνουν στο κέντρο».

Περικλής Τσερμενίδης, σχεδόν 40 χρόνια στο Καπάνι

Ο Γιώργος Παναγιωτίδης με τον πατέρα του Κώστα Παναγιωτίδη, στο «Κάρδαμο». Είναι η τέταρτη γενιά του μπαχαράδικου. Από το 1936 μέχρι σήμερα το κατάστημα λειτουργεί αδιάλειπτα από τον προπάππου, τον παππού, τον πατέρα του και τον ίδιο.

Ο Μιχάλης Δημητριάδης είναι η τρίτη γενιά στο ιχθυοπωλείο «Θαλασσόκηπος», που λειτουργεί από το 1954. «Πρέπει όλοι μας να στηρίξουμε το Καπάνι. Μπορεί η κίνηση να έχει πέσει, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να την ανεβάσουμε. Να μας στηρίζετε όσο μπορείτε!».

17:00 - Απόγευμα

Η ζέστη έχει κοπάσει και η αγορά ανασαίνει πιο αργά. Οι φωνές των εμπόρων χαμηλώνουν, οι πελάτες λιγοστεύουν. Το φως γέρνει πάνω στα μισοάδεια καφάσια.

Ο αέρας μυρίζει ψάρι, μπαχαρικά και ψημένους ξηρούς καρπούς. Ο ρυθμός έχει αλλάξει: ούτε η ένταση του πρωινού, ούτε η πληρότητα του μεσημεριού· μόνο μια αίσθηση αναμονής για ό,τι θα ακολουθήσει τη νύχτα.

24:00 - Μεσάνυχτα

Τίποτα δεν θυμίζει το πρωί. Κλειστά ρολά, μαζεμένοι πάγκοι, άδεια ψυγεία.

Μου έρχονται στο μυαλό τα λόγια ενός εμπόρου: «Κάθε στιγμή της ώρας είναι διαφορετική εδώ στην αγορά. Αλλιώς τα ξημερώματα, που ξεφορτώνουμε τα πράγματα και στήνουμε τους πάγκους, αλλιώς το πρωί και το μεσημέρι, αλλιώς το βράδυ που ερημώνει και είναι κατασκότεινη σε σημεία».

Σε κάποια σημεία, μπροστά στα κλειστά ρολά των πρωινών επιχειρήσεων απλώνονται γεμάτα τα τραπεζάκια των μεζεδοπωλείων. Παρέες πίνουν κρασί στο παραδοσιακό καφενείο «στου Μήτσου», νέοι διασκεδάζουν στη «Τζέλα Δέλτα», ενώ στα dj πάρτυ γεμίζει όλο το πλακόστρωτο της Σπανδώνη.

Μεσάνυχτα.

Οι πάγκοι άδειοι, τα φώτα κρέμονται ακόμη. Το Καπάνι αναπνέει ξανά, περιμένοντας το ξημέρωμα.

#TAGS

Γειτονιές Δημόσιος χώρος Ιστορικά καταστήματα Καπάνι Στέκια της πόλης Φωτογραφικό δοκίμιο